Nông dân năng động, lợi thế vùng chuyên canh
Sau hợp nhất, tỉnh Đồng Tháp có diện tích đất nông nghiệp khoảng 500.000 ha và có nhiều sản phẩm đặc trưng như: lúa gạo, cây ăn trái và cá tra. Đặc biệt, Đồng Tháp được mệnh danh là "vương quốc" cây ăn trái của cả nước, với nhiều loại trái cây đặc sản trứ danh, nổi tiếng khắp nơi như: Xoài Hoà Lộc, xoài Cao Lãnh, nhãn Châu Thành, quýt hồng Lai Vung, khóm Tân Phước, ớt Thanh Bình, sầu riêng, thanh long.
Hiện nay, nhà vườn nơi đây đang tập trung sản xuất nông nghiệp với việc lựa chọn cây trồng chủ lực, có triển vọng và giá trị kinh tế cao. Trong đó, sầu riêng được xem là cây "tỷ phú" bởi hiệu quả kinh tế rất cao do thị trường xuất khẩu rộng mở. Theo nhà vườn, nếu giá bán thuận lợi, loại cây ăn trái này có thể cho thu nhập khoảng 1 tỷ đồng/năm/ha. Đến nay, tỉnh Đồng Tháp có hơn 26.000 ha cây sầu riêng; trong đó, tập trung ở vùng đầu nguồn sông Tiền thuộc tỉnh Tiền Giang (trước đây) với diện tích hơn 23.000 ha.
Mô hình trồng sầu riêng đạt sản phẩm OCOP 3 sao ở Đồng Tháp.
Thời gian gần đây, Đồng Tháp gia tăng đáng kể lợi thế về nông nghiệp, đặc biệt là cây ăn trái, lĩnh vực vốn đã là thế mạnh của tỉnh trở nên lớn hơn, đa dạng hơn. Nếu trước đây, Đồng Tháp nổi tiếng với xoài Cao Lãnh, quýt hồng Lai Vung, nhãn Châu Thành nay sau sáp nhập, địa phương có thêm nhiều vùng chuyên canh khác như sầu riêng, mít, chôm chôm, xoài cát Hòa Lộc… tạo thành một "bản đồ trái cây" đa dạng, đủ sức đáp ứng nhu cầu trong nước và xuất khẩu.
Hơn nữa, việc mở rộng diện tích góp phần tăng khả năng liên kết sản xuất, giúp nông dân, hợp tác xã dễ dàng liên kết với doanh nghiệp. Việc hình thành các vùng nguyên liệu tập trung cũng tạo thuận lợi cho chế biến, xây dựng thương hiệu và truy xuất nguồn gốc, yếu tố bắt buộc khi tham gia thị trường quốc tế.
Bên cạnh đó, thị trường xuất khẩu rộng mở, Đồng Tháp đã có nhiều loại trái cây được xuất khẩu chính ngạch sang các thị trường khó tính như Mỹ, EU, Nhật Bản, Trung Quốc. Với sự đa dạng sản phẩm sau sáp nhập, tỉnh có cơ hội xây dựng hình ảnh "vựa trái cây" của Đồng bằng sông Cửu Long, tăng giá trị xuất khẩu, nâng cao thu nhập cho nông dân.
Đồng Tháp đang phát triển cây ăn trái hàng hóa chất lượng cao bằng nhiều phương pháp, đặc biệt là tập trung vào việc ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp để nâng cao năng suất và chất lượng. Theo đó, các biện pháp bao gồm quy hoạch vùng nguyên liệu, xây dựng mô hình vườn cây ăn trái ứng dụng công nghệ cao, và đẩy mạnh liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị.
Nâng cao thu nhập cho nông dân
Đồng Tháp xác định, giảm nghèo bền vững phải gắn với phát triển kinh tế tri thức nông thôn, tức là tạo ra việc làm ổn định, nâng cao thu nhập, cải thiện chất lượng sống và hướng đến nền nông nghiệp xanh, thân thiện môi trường.
Cùng với sự năng động của nông dân, chính quyền Đồng Tháp đang triển khai nhiều giải pháp ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất nông nghiệp, gắn với chuyển đổi số và xây dựng thương hiệu nông sản. Trong đó, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp tình hình mới, từng bước ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp thông minh được triển khai... đã đem lại thu nhập cao và ổn định cho người dân. Đến cuối năm 2025, thu nhập bình quân đầu người ước đạt 70,74 triệu đồng, tăng 1,42 lần so với năm 2020.
Để phát triển sản xuất nông nghiệp thích ứng biến đổi khí hậu và sử dụng hiệu quả tài nguyên, chúng tôi nhận định nông nghiệp sinh thái là trọng tâm, nông dân văn minh là chủ thể, nông thôn hiện đại là nền tảng. Ngành nông nghiệp định hướng phát triển theo các tiểu vùng sinh thái gắn với ba nhóm sản phẩm chủ lực là: Cây ăn quả, thủy sản, lúa gạo phù hợp định hướng quy hoạch phát triển nông nghiệp toàn vùng Đồng bằng sông Cửu Long trong tình hình mới, giảm diện tích trồng lúa và các cây trồng sử dụng nhiều nước ngọt nhưng giá trị thương mại thấp…
Cánh đồng chuyên cánh lúa chất lượng cao tại xã Mỹ Thành, tỉnh Đồng Tháp.
Các đơn vị chức năng đã cử cán bộ kỹ thuật hướng dẫn nông dân sản xuất, kỹ thuật chăm sóc cây trồng, vật nuôi trong điều kiện biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn... Địa phương tập trung phát triển vùng chuyên canh hàng hóa đã có, ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp thông minh, quản lý vùng trồng gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm.
Đồng Tháp nhân rộng các mô hình hợp tác xã hoạt động hiệu quả, sản xuất hàng hóa lớn trong chuỗi giá trị; bảo đảm chia sẻ hợp lý thu nhập và rủi ro cho tất cả tác nhân tham gia chuỗi giá trị. Cơ quan chức năng luôn phối hợp nghiên cứu, khảo nghiệm và lựa chọn giống cây trồng, vật nuôi phù hợp điều kiện sinh thái từng vùng trên địa bàn tỉnh, giảm thiệt hại do biến đổi khí hậu gây ra. Địa phương đã nỗ lực đầu tư cơ sở hạ tầng, nâng cấp hoàn thiện các công trình thủy lợi, hệ thống giao thông, hệ thống điện... phù hợp yêu cầu chuyển đổi cơ cấu nông nghiệp.
Thời gian tới, Đồng Tháp tiếp tục nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực để phát triển nông nghiệp sinh thái, gắn với chuyển đổi số cho tỉnh; tích cực tổ chức đào tạo, nâng cao nhận thức, chuyển giao các kiến thức về nông nghiệp sinh thái cho hộ nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp, các nhà quản lý, cán bộ khuyến nông...
Định hướng đến năm 2030, tỉnh Đồng Tháp đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện trong nông nghiệp, phát triển các trung tâm đổi mới sáng tạo nông nghiệp, đào tạo nông dân chuyên nghiệp, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư sâu vào chế biến, logistics và thương mại nông sản.
