Giảm nghèo từ thông tin - "Chìa khóa mở cánh cửa thoát nghèo"
Trong tiến trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, thông tin và truyền thông giữ vai trò đặc biệt quan trọng. Chỉ khi người dân nắm rõ chủ trương, chính sách, hiểu quyền lợi và trách nhiệm của mình, họ mới chủ động vươn lên phát triển kinh tế, thay đổi tư duy sản xuất, tạo sinh kế bền vững và thoát nghèo thực sự.
Tại La Hiên, nơi có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, địa hình phức tạp, công tác tuyên truyền chính sách gặp nhiều khó khăn. Với cách làm linh hoạt, sáng tạo và phù hợp đặc thù, xã đang từng bước thu hẹp khoảng cách thông tin, mở ra hướng đi mới trong giảm nghèo bền vững.
Toàn cảnh La Hiên, nơi đồng bào dân tộc thiểu số đang nỗ lực vươn lên nhờ các giải pháp giảm nghèo thông tin, nâng cao thu nhập và phát triển bền vững.
Thực hiện Nghị quyết số 1683/NQ-UBTVQH15 ngày 16/6/2025 về sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã, La Hiên hợp nhất với xã Cúc Đường, tạo thành xã mới có 21 xóm, trong đó có 2 xóm đặc biệt khó khăn. Tổng diện tích tự nhiên đạt 7.155,56 ha, dân số 11.771 người, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 71,5%. Thu nhập bình quân đầu người đạt 52 triệu đồng/người/năm, song tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo chiếm 5,56%, trong đó hộ nghèo là người dân tộc thiểu số chiếm tới 80%. Nghĩa là nghèo không chỉ là vấn đề thu nhập, mà còn là vấn đề về khả năng tiếp cận thông tin, tiếp cận dịch vụ xã hội và năng lực tự chủ sinh kế.
Địa hình rộng, dân cư phân tán, nhiều xóm ở xa trung tâm, đường đi lại còn khó khăn, đã ảnh hưởng trực tiếp đến công tác tuyên truyền chính sách. Rào cản ngôn ngữ, trình độ dân trí, thói quen canh tác truyền thống vẫn còn phổ biến. Không ít hộ dân chưa hiểu hết các chính sách hỗ trợ giảm nghèo, dẫn đến tâm lý trông chờ vào Nhà nước hoặc chưa mạnh dạn thay đổi phương thức sản xuất.
Chính vì vậy, muốn giảm nghèo bền vững, La Hiên xác định phải bắt đầu từ giảm nghèo về thông tin, giúp người dân hiểu – tin – làm theo, từ đó hình thành nội lực vươn lên thoát nghèo.
Xác định thông tin là "chìa khóa mở cánh cửa thoát nghèo", Đảng ủy, UBND xã La Hiên đã triển khai đồng bộ, linh hoạt nhiều giải pháp truyền thông phù hợp với điều kiện địa bàn và đặc điểm văn hóa của đồng bào.
Đa dạng hóa hình thức truyền thông, kết nối thị trường - Hình thành chuỗi giá trị toàn xã
Trước hết, xã đa dạng hóa hình thức truyền thông. Ngoài loa truyền thanh, tờ rơi minh họa, clip truyền thông, nhóm Zalo cộng đồng, fanpage xã được sử dụng để lan tỏa nội dung dễ hiểu, dễ nhớ. Khi cần, cán bộ trực tiếp xuống xóm trao đổi trong sinh hoạt chi hội phụ nữ, nông dân, thanh niên hoặc dịp lễ hội cộng đồng, tạo sự gần gũi và thuyết phục.
Thứ hai, phát huy vai trò của người có uy tín, già làng, trưởng bản, bí thư chi bộ, trưởng xóm. Đây là những người am hiểu phong tục, được bà con tin tưởng, có ảnh hưởng trong cộng đồng. Khi chính sách được diễn giải bằng ngôn ngữ của đồng bào, qua giọng nói quen thuộc, người dân lắng nghe dễ dàng hơn, làm theo tự nhiên hơn.
Thứ ba, xã tập trung xây dựng mô hình "thoát nghèo từ nội lực". Những hộ vươn lên làm kinh tế giỏi, mạnh dạn chuyển đổi cây trồng (chè, na, cây ăn quả), vật nuôi hoặc tham gia các tổ hợp tác, hợp tác xã được tuyên dương, nhân rộng. Khi bà con "thấy tận mắt – tin bằng lòng – làm theo hiệu quả", nhận thức thay đổi từ bên trong.
Nhờ đó, nhận thức của người dân đã có bước chuyển rõ rệt. Nhiều hộ mạnh dạn vay vốn, đầu tư phát triển kinh tế rừng, mở rộng diện tích chè, chuyển từ canh tác truyền thống sang canh tác theo quy trình kỹ thuật, tăng giá trị sản phẩm. Một số hộ đã có thu nhập ổn định, trở thành điển hình lan tỏa trong cộng đồng.
Bên cạnh truyền thông, xã cũng chú trọng giải quyết "gốc rễ" của vấn đề nghèo – đó là đầu ra sản phẩm. Địa phương đã tranh thủ nguồn vốn của các chương trình mục tiêu quốc gia để đầu tư đường giao thông, điện lưới, nước sinh hoạt, cải thiện điều kiện sản xuất và đi lại.
Đồng thời, xã kết nối doanh nghiệp và hợp tác xã, hỗ trợ người dân tiêu thụ nông sản, đặc biệt là quả na La Hiên, chè, gỗ rừng trồng. Hằng năm, xã phối hợp với ngành Công Thương tổ chức xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm, giúp quả na La Hiên từng bước trở thành sản phẩm có thương hiệu và chỗ đứng trên thị trường.
Các nhóm bán hàng livestream bán sản phẩm na La Hiên và nông sản Thái Nguyên trên nền tảng mạng xã hội.
Người dân được vận động tham gia tổ hợp tác, sản xuất theo quy trình, tiêu chuẩn, hướng tới sản phẩm hàng hóa thay vì manh mún. Các lớp tập huấn kỹ thuật, khuyến nông, ứng dụng và chuyển giao khoa học công nghệ được tổ chức thường xuyên, nâng cao kỹ năng sản xuất, giúp bà con tiếp cận tiến bộ mới.
Song song với đó, phong trào xây dựng nông thôn mới sáng - xanh - sạch - đẹp được triển khai gắn với mục tiêu giảm nghèo. Người dân đóng góp ngày công, vật liệu cùng Nhà nước xây dựng cơ sở hạ tầng, từ đó khơi dậy tinh thần tự lực, đoàn kết, hình thành sức mạnh cộng đồng bền vững.
Từ thực tiễn triển khai, xã La Hiên đề xuất Trung ương và tỉnh tiếp tục: Ban hành chính sách đặc thù cho vùng dân tộc thiểu số, hỗ trợ phát triển sản xuất gắn với thị trường tiêu thụ; đầu tư hạ tầng giao thông, hạ tầng số và truyền thông tại các "điểm lõm" thông tin; tăng cường đào tạo nghề, tập huấn kỹ thuật và hỗ trợ khởi nghiệp nông thôn. Có cơ chế khuyến khích doanh nghiệp về nông thôn, chế biến và bao tiêu sản phẩm ổn định.
Với hướng tiếp cận "giảm nghèo thông tin" kết hợp phát triển kinh tế, La Hiên đang chứng minh rằng xóa nghèo không chỉ là nâng thu nhập mà còn là trao kiến thức, tạo cơ hội và nuôi dưỡng nội lực cộng đồng. Những bước đi linh hoạt, sáng tạo và sát thực tiễn đã giúp người dân đồng bào dân tộc thiểu số tự tin vươn lên, chủ động sản xuất, kết nối thị trường và tham gia xây dựng nông thôn mới.
Đây chính là minh chứng sống động cho thấy, khi thông tin được truyền tải đúng cách, đi đôi với sự đồng thuận của cả hệ thống chính trị và sự tham gia tích cực của cộng đồng, cánh cửa thoát nghèo bền vững sẽ rộng mở hơn bao giờ hết. La Hiên hôm nay không chỉ là xã nỗ lực giảm nghèo mà còn là hình mẫu về cách thức kết hợp truyền thông, sản xuất và phát triển cộng đồng để hiện thực hóa khát vọng nâng cao đời sống và xây dựng tương lai thịnh vượng cho đồng bào dân tộc thiểu số.
