Gắn sản phẩm đặc trưng OCOP với giảm nghèo bền vững

Phát triển sản phẩm đặc trưng, nâng cao giá trị nông sản và làng nghề truyền thống đang trở thành hướng đi trọng tâm của nhiều địa phương trong xây dựng nông thôn mới nâng cao, giảm nghèo bền vững. Ở Đồng Tháp và Tiền Giang, những mô hình OCOP được đầu tư bài bản, sáng tạo đang góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập, khơi dậy sức sống mới nơi vùng quê.

Nâng tầm giá trị sản phẩm, mở rộng cơ hội thoát nghèo

Tại xã Hòa Long, việc phát triển nông nghiệp sạch, chất lượng cao gắn với du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng được xem là giải pháp trọng tâm giúp nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống người dân. Trong đó, xã đặc biệt chú trọng phát triển và nâng cao giá trị sản phẩm OCOP, mỗi sản phẩm là câu chuyện khởi nghiệp, là niềm tự hào của người dân địa phương.

Một trong những mô hình tiêu biểu là Cơ sở Cốm gạo Thanh Thanh Thúy 2, với sản phẩm cốm lá dứa đạt chuẩn OCOP 3 sao năm 2024. Bên cạnh việc chú trọng cải thiện về chất lượng sản phẩm, Cơ sở Cốm gạo Thanh Thanh Thúy 2 còn quan tâm đến thiết kế bao bì cho bắt mắt nhằm nâng cao giá trị sản phẩm.

Nhờ sự chăm chút trong từng công đoạn, sản phẩm của cơ sở đã có chỗ đứng vững vàng trên thị trường nội địa. Sự phát triển của cơ sở không chỉ mang lại lợi nhuận ổn định cho chủ hộ mà còn tạo việc làm cho nhiều lao động tại địa phương, góp phần giảm nghèo bền vững thông qua phát triển kinh tế hộ và kinh tế tập thể.

Không chỉ dừng lại ở sản xuất nông sản chế biến, xã Hòa Long còn chú trọng phát huy giá trị làng nghề truyền thống, trong đó có làng nghề đóng xuồng ghe rạch Bà Đài nổi tiếng. Tận dụng bàn tay khéo léo và tinh thần sáng tạo, ông Nguyễn Văn Tốt đã mạnh dạn đổi mới, sáng tạo ra dòng sản phẩm xuồng, ghe mini, phục vụ nhu cầu trưng bày, quà lưu niệm cho khách du lịch.

Việc phát triển sản phẩm thủ công theo hướng du lịch đã mở ra hướng đi mới cho người dân làng nghề, giúp họ không chỉ giữ nghề truyền thống mà còn nâng cao thu nhập, tạo việc làm ổn định cho lao động nông thôn - một hình thức giảm nghèo bền vững dựa vào giá trị văn hóa bản địa.

Theo UBND xã Hòa Long, đến năm 2030, địa phương phấn đấu nâng thu nhập bình quân đầu người đạt 118 triệu đồng/năm, đồng thời tập trung giảm tỷ lệ thất nghiệp, tăng số lượng lao động qua đào tạo và phát triển thêm các doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh OCOP. Xã cũng đẩy mạnh xúc tiến thương mại, hỗ trợ thiết kế bao bì, nhãn mác, quảng bá sản phẩm và kết nối tiêu thụ trên các nền tảng thương mại điện tử.

Mỗi mô hình sản xuất thành công không chỉ nâng cao giá trị sản phẩm địa phương, mà còn giúp hình thành chuỗi sản xuất, tiêu thụ bền vững, từ đó mở rộng sinh kế cho người dân và củng cố nền tảng giảm nghèo lâu dài.

Khóm Tân Phước biểu tượng của sức sống và khát vọng vươn lên

Từng được mệnh danh là "rốn phèn" của vùng Đồng Tháp Mười, Tân Phước là nơi mà cây trồng khó phát triển do thổ nhưỡng chua, phèn nặng. Nhưng cây khóm với sức sống mãnh liệt đã bén rễ, trở thành biểu tượng cho tinh thần vượt khó của người dân nơi đây. Từ những ruộng khóm bạt ngàn, người dân Tân Phước không chỉ thoát nghèo, mà còn vươn lên làm giàu bằng chế biến sâu và sáng tạo sản phẩm đặc sản.

Cơ sở sản xuất kẹo khóm Tân Phước (ấp Mỹ Lợi, xã Tân Phước 3) là ví dụ điển hình. Ban đầu, cơ sở chỉ làm thủ công, quy mô nhỏ, phục vụ thị trường trong huyện. Sau nhiều năm học hỏi và thử nghiệm, sản phẩm kẹo khóm truyền thống được nâng cấp thành dòng kẹo khóm OCOP 3 sao, có mã QR truy xuất nguồn gốc, bao bì hiện đại và được bày bán tại nhiều tỉnh, thành trong cả nước.

Từ những mẻ kẹo đầu tiên đến sản phẩm OCOP 3 sao ngày hôm nay là cả một quá trình thử thách và kiên trì. Để có được viên kẹo mềm dẻo, vẫn giữ được vị tươi mới của khóm, thơm lừng béo ngậy của đậu phộng, Cơ sở sản xuất kẹo khóm Tân Phước (ngụ ấp Mỹ Lợi, xã Tân Phước 3) đã phải trải qua không ít lần thất bại. Có mẻ kẹo bị cứng, có mẻ lại ướt quá khiến kẹo nhanh mềm.

Điểm đặc biệt của kẹo khóm Tân Phước là hoàn toàn không sử dụng phẩm màu, chất bảo quản, chỉ dùng khóm tươi kết hợp với đường, mè, đậu phộng, gừng hoặc ớt mang đậm hương vị tự nhiên, dân dã. Cơ sở còn sáng tạo thêm nhiều phiên bản mới như kẹo khóm gừng, kẹo khóm muối ớt, bánh nhân mứt khóm đáp ứng thị hiếu đa dạng của người tiêu dùng, đặc biệt là giới trẻ.

Không chỉ tạo ra sản phẩm ngon, an toàn, cơ sở còn giải quyết đầu ra cho khoảng 1,6 tấn khóm loại 2 mỗi ngày, loại khóm thường khó tiêu thụ, giá rẻ. Nhờ đó, hàng chục hộ nông dân có thêm nguồn thu ổn định, không bị ép giá. Đồng thời, cơ sở cũng tạo việc làm thường xuyên cho hàng chục lao động địa phương, nhất là phụ nữ nông thôn, với thu nhập ổn định.

Địa phương đang định hướng xây dựng làng nghề chế biến khóm để kết nối các hộ sản xuất, mở rộng quy mô, xây dựng thương hiệu "Khóm Tân Phước" trở thành sản phẩm mũi nhọn, góp phần phát triển kinh tế vùng phèn, nâng cao thu nhập và ổn định đời sống người dân.

Sự thành công của các mô hình này không chỉ nằm ở việc tạo ra sản phẩm đặc trưng, mà còn thể hiện tư duy mới trong tổ chức sản xuất kinh doanh, trong cách người dân liên kết, chia sẻ và nâng cao giá trị nông sản quê hương.

Khi sản phẩm được tiêu thụ ổn định, người nông dân có thêm thu nhập, có việc làm thường xuyên, đời sống được cải thiện. Đó chính là nền tảng quan trọng để giảm nghèo một cách tự thân, bền vững không chỉ dựa vào hỗ trợ của Nhà nước, mà bằng chính năng lực sản xuất, sáng tạo và tinh thần khởi nghiệp của người dân.

Phát triển sản phẩm OCOP, gắn làng nghề với du lịch, liên kết chuỗi giá trị không chỉ giúp kinh tế nông thôn khởi sắc mà còn lan tỏa những câu chuyện đẹp về con người Việt Nam chịu khó, sáng tạo, và không ngừng vươn lên.